نحوه نگارش پروپوزال

واژه پروپوزال یا همان طرح تحقیقاتی از کلمه پروپوز (propose) به معنای پیشنهاد دادن، گرفته‌شده است. دانشجویی که قصد اپلای تحصیلات تکمیلی را دارد، باید با یک استاد وارد مکاتبه بشود. در طی مکاتبه، ممکن است استاد از دانشجو، یک پروپوزال در زمینه تخصصی خود، یا زمینه‌ای که دانشجو در آن کار کرده، درخواست کند.

دانشجوهای مقطع ارشد تحقیقاتی و دکترا برای بالا بردن درجه علمی خود، می‌بایست پایان‌نامه یا مقاله پژوهشی ارائه کنند. اما اغلب پیش از ارائه مقالات، یک طرح اولیه از تحقیقات خود را ارائه می‌کنند که به آن پروپوزال می‌گویند.

پروپوزال مدرکی است که قدرت علمی و تحقیقاتی دانشجو و همچنین توانایی نگارش وی را مشخص می‌کند.

پروپوزال یکی از مهم‌ترین و اصلی‌ترین بخش کار تحقیقاتی و پژوهشی است. به زبان ساده باید بگویم که پروپوزال، اصل تحقیق نیست بلکه طرح اولیه و طرح پیشنهادی یک تحقیق است. تمامی دانشجویان مقطع ارشد تحقیقاتی و دکترا باید به همراه اپلیکیشن خود، یک پروپوزال نیز ارائه کنند.

اگر یک پروپوزال با دقت طراحی و نوشته بشود، پژوهشگر برای انجام مراحل بعدی با مشکلی مواجه نخواهد شد. سوپروایزرها از طریق طرح تحقیقاتی یک دانشجو، می‌توانند به توانایی‌های وی پی ببرند، امکان‌پذیری پروژه را ارزیابی کنند، تخصص دانشجو در حوزه تحقیقاتی و میزان آگاهی وی از مقاله‌های ارائه‌شده در آن زمینه را بسنجند.

اگر یک دانشجو، عنوان تحقیق را درست انتخاب کند و تمامی ساختار یک پروپوزال را هم رعایت کند، به‌راحتی می‌تواند پژوهش اصلی خود را ارائه کند.

پس به‌عنوان ختم کلام، می‌توانیم بگوییم که طزح تحقیقاتی نوعی پیش‌نویس علمی است که برای دریافت مدرک فارغ‌التحصیلی در مقطع تحصیلات تکمیلی، نوشته می‌شود. پروپوزال نوشته‌ای پژوهشی است که توانایی علمی دانشجو برای ورود به مقطع کارشناسی ارشد تحقیقاتی یا دکترا را اثبات می‌کند.

خب حالا شاید از خودتان بپرسید که چطور می‌توانیم یک پروپوزال خوب بنویسیم و یا یک طرح تحقیقاتی استاندارد از چه ساختارهایی تشکیل‌شده است.

برای نوشتن یک پروپوزال باید سعی کنید چارچوب را رعایت کنید. نکته مهم این است که باید از کپی کردن پرهیز کنید. وقتی یک پروپوزل را ارائه می‌دهید باید در نظر داشته باشید که اهداف، سؤالات و فرضیات، روش‌های اجرای تحقیق، زمان و هزینه‌های لازم برای اجرای تحقیق همه به‌صورت شفاف و قانع‌کننده بیان شوند.

یک طرح تحقیاقتی باید به‌گونه‌ای نوشته بشود که داوران به‌راحتی بتوانند به هدف و ضرورت انجام پروژه پی ببرند.

یک پروپوزال، شبیه طرح اولیه یک ساختمان است که ارکان اصلی آن توسط یک آرشیتکت، طراحی و محاسبه‌شده و به‌صورت نقشه یا ماکت درآمده است. اگر یک مهندس کار بلد و باتجربه به آن نگاه کند، می‌تواند ساختمانی را که قرار است بر اساس این طرح شکل بگیرد را راحت تجسم کند.

یک پژوهشگر که قصد دارد در مورد موضوعی تحقیق کند، اول باید یک طرح تحقیق خوب برای خودش داشته باشد. طرح تحقیق همان نقشه انجام تحقیق است.

باوجوداینکه انتخاب موضوع تحقیق و پروسه تهیه و تکمیل یک پروپوزال خیلی سخت نیست و در مدت‌زمان کوتاه انجام می‌شود، اما با توجه به اهمیتی که یک طرح تحقیقاتی دارد اگر با دقت و محاسبه‌شده نوشته نشود، مسلماً باعث می‌شود تحقیق با مشکل مواجه بشود.

موضوع پروژه

در انتخاب موضوع، علاقه خود را در نظر بگیرید. موضوعی را طوری انتخاب کنید که خواننده را خسته نکند. تا جایی که می‌شود سعی کنید موضوع طرح تحقیقاتی شما، مختصر، مفید و شفاف باشد. به عبارتی، در نگاه اول مشخص بشود که تحقیق شما درباره چه موضوعی است.

پس موضوع نباید خیلی طولانی باشد که خواننده را خسته کند و نه خیلی کوتاه که قسمت عمده مطلب، عرضه نشود.

فهرست مطالب

در این قسمت، باید لیست تمامی مطالب نوشته بشود تا مخاطب بتواند خیلی راحت و سریع به قسمت موردنظر مراجعه کند.

خلاصه

در این بخش، باید خلاصه پروپوزال را که شامل موضوع تحقیق، اهمیت انجام تحقیق، شیوه و روش‌های انجام تحقیق و مهم‌تر از همه مزایای آن است به‌طور خلاصه در دو یا سه پاراگراف توضیح داده شود.

مقدمه

در قسمت مقدمه، باید به صورت خلاصه و در یک صفحه درباره موضوع پژوهش، اهمیت و دلایل انجام شرح داده شود.

ادبیات پژوهش

در این بخش، زمینه‌های تحقیقاتی و فعالیت‌هایی که با این موضوع و یا مفاهیم و موضوعات مرتبط با آن نوشته شده اند، موردبررسی قرار می‌گیرند. در این بخش، باید توضیح داده شود که هدف از انجام تحقیق چیست. آیا دانشجو قصد دارد یافته‌های تحقیق را تکمیل کند یا اشتباهات آن را رفع کند؟